Gayrimenkul denilince aklımıza gelen genelde ilk şey hiç şüphesiz konutlardır. Bildiğimiz surette gayrimenkul yalnızca konutlar için kullanılsa da, hukuk alanında gayrimenkul, tüm taşınmazlar için geçerli bir tabirdir. Gayrimenkul Hukuku ise, bu taşınmazlar üzerinde yapılan tüm işlemleri ve ilgili tasarrufları inceleyen hukuk dalıdır. Gayrimenkul Hukuku’nun alt başlıkları ise;
- Tapu İptali ve Tescil Davaları,
- Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinden Kaynaklı Davalar,
- Kamulaştırma Davaları,
- Kentsel Dönüşümden Kaynaklanan Uyuşmazlıklar,
- Müdahalenin Men’i Davaları,
- Ecrimisil Davaları olarak açıklanabilir.
Bir gün elimizde yukarıdaki terimlerle ilgili bir tebligat ulaşırsa buradan ne anlayacağız. Gelin hep birlikte inceleyelim.
Muvazaa sonucu kendisinin hak sahibi olduğu veya oalcağı taşınmazın bir başkasına devredilmesi sonucu, ilgili kişiler tarafından taşınmazın asıl sahibine devir ve tescili için açılan davalardır. Bu başlık çok kapsamlı ve detaylı konulara öncülük etmekle beraber üzerinde en çok tartışılan konular arasında gelir. En büyük örnekleri genel itibariyle miras hususunda yaşanır. Genelde vefat eden, diğer mirasçılardan mal kaçırmak amacı ile ölmeden önce taşınmaz devri gerçekleştirmektedir.
Kentsel dönüşüm kapsamında bulunan gayrımenkullerin iş sahipleri ile müteahhitler arasındaki anlaşma, sözleşme hizmetleri ile aralarında çıkan hukuki uyuşmazlıkların çözümü bu kapsamda değerlendirilmekte ve çözüme kavuşturulmaktadır.
Arsa sahibi ile taşınmazı inşaat etmeyi resmi evraklarla taahhüt eden inşaat şirketi arasında sonradan çıkan anlaşmazlıklar neticesinde ortaya çıkan davalardır. Sözleşme neticesinde, her iki tarafın da üzerine düşen haklar ve sorumluluklar mevcuttur. Arsa sahibinin sorumluluğu, kendi üzerinde bulunan taşınmazların tapu idaresinde işlemlerini tamamlamak iken, müteahhit’in görevi ise sözleşmede taahhüt edilen şartları, anlaşmada imzalandığı şekliyle yerine getirmek olacaktır. İhtilaf durumunda sözleşmenin hükümleri dikkate alınarak dava açılabilmektedir. Bu durumda taraflar arasındaki sözleşmenin içeriği son derece önemlidir.
Devlet tarafından alınan yasal kararlar neticesinde kişilere ait gayrimenkullerin, devlete tahsisi için açılan dava türleridir. Örneğin; bir belediyenin baraj, yol, elektrik santralli gibi yapacağı bir tesisi için devletin ihtiyacı olan arsayı mahkeme tarafından belirlenen ücret mukabilinde ücret bedelini ödeyerek arsayı tapu sahibinden almasıdır.
Tapu sahibi gayrimenkulun diğer pay sahipleri tarafından ya da üçüncü bir şahıs tarafından kullanılması neticesinde bu kişi ya da kişilerin gayrimenkulu kullanmasının engellenmesi durumuna verilen isimdir. Örnek vermek gerekirse; miras dolayısıyla kalan bir evden bir kardeş tümüyle faydalanırken, diğer kardeşin dava etmesiyle birinci kardeşin evden ayrılması gerekliliği gösterilebilir.
Tapu sahibi gayrimenkulun diğer pay sahipleri tarafından ya da üçüncü bir şahıs tarafından kullanılması neticesinde bu kişi ya da kişilerin gayrimenkulu kullanmasının karşılığında talep edilebilen kullanım karşılığı alacak davasıdır. Örnek verecek olursak; bir konutta yaşayan bir pay sahibinin diğer pay sahibine kendi payına düşen bedeli tahsil etmek amacıyla açtığı davadır. Bu davanın açılabilmesi için kanunda belirtilen bazı şartların oluşması gerekmektedir.