Aile hukuku kavramı, içine aileyi alan tüm sorunları çözümü konusunda uygulanacak yazılı mevzuatın belirlendiği kanunlar bütünüdür. Bu kanun Medeni Hukuk kapsamındadır. Aile hukuku birçok durumda aile mahkemeleri üzerinden işlemektedir. Bu kapsamda aile hukukuna yardımcı birimlerden de destek alınabilir. Bu süreçte istenmesi durumunda psikiyatr, sosyal çalışmacı, ruh bilimcilerden destek alınabilir.

Türk Medeni Kanunu Aile Hukuku kapsamında her türlü sorunun nasıl ve ne şekilde sonuçlanacağı açık bir şekilde belirtilmiştir. Bu süreçte alınacak olan kararlarda Türk aile yapısı, gelenek ve görenekler, örf ve adetler, yöresel uygulamalar gibi yazılı olmayan hukuk kuralları da dikkate alınmaktadır.

Aile Hukuku Kapsamı

Aile söz konusu olduğunda her durum Aile Hukuku kapsamına girmektedir. Bu süreçte aile mahkemelerinde görülebilecek davalar;

• Nişanlanma
• Evlilik
• Boşanma
• Mal tasfiyesi
• Evlat edinme
• Tedbir, Yardım ve Yoksulluk, İştirak nafakası
• Yasal olmayan evlilikler
• Velayet
• 6284 sayılı yasa kapsamında Aile içi şiddete ilişkin çözümler
• Taşıyıcı annelik gibi aklınıza gelebilecek her durum bu kanun kapsamında değerlendirilir.

Aile Hukuku yetkisini Medeni Kanunlardan aldığı gibi bu konuda kadın ve çocuk hakları korunması adına uluslararası sözleşmeler ve iç hukukta yapılan düzenlemeler de dikkate alınır. Aile Hukuku, Türk toplumunda aile ve toplum düzeninin korunması adına koyulmuş kurallardır. Aile yapısı ve içinde ortaya çıkabilecek her türlü sorunun çözümü aile mahkemeleri sorumluluğundadır. Evlilik dışı olan hayat arkadaşlığına giren konuların çözümleri de Aile Hukuku kapsamına girmektedir.

Özellikle boşanma davalarında tarafların birbirine karşı işlemiş olduğu suç unsurları dikkate alınması gereken bir durumdur. Bu süreçte taraflardan birinin işlediği bir suç varsa gerekli cezai işlem de uygulanır. Bu kapsamda 6284 sayılı yasa gereğince gerekli koruma tedbirleri (müşterek konutun tahsisi ve uzaklaştırma vs. gibi) de alınabilir. Ayrıca boşanma sürecinde çocukların velayetinin verileceği taraf ve diğer taraf ile müşterek çocuk arasında kişisel ilişki tesisi de yazılı olarak bir karara bağlanır. Ayrıca boşanma davalarında ve boşanma davası sonrasında da çocuk ve boşanan eşler için verilecek nafakaların belirlenmesi, maddi, manevi tazminat, ziynet eşyalarına ilişkin alacaklar, mal tasfiyesi gibi durumlar da Aile Hukuku kapsamında çözüme kavuşturulur.

Aile Hukuku kapsamında çocuk önemli bir bireydir. Bir ailede ister evli isterse evlilik dışı olsun her çocuk aile içinde eşit haklara sahiptir. Bu kapsamda çocuğun velayeti, suni döllenme yolu ile evlat sahibi olma, taşıyıcı annelik, çocuk hakları gibi tüm detaylar Medeni Kanun yanında uluslararası sözleşmeye göre de değerlendirilir. Yerel mahkemece karar verilmesi aşamasında çocuğun üstün yararı göz önüne alınmaktadır.Boşanma davalarında en önemli sorunlardan biri çocukların velayetini alacak tarafın belirlenmesidir. Velayet sürecinde boşanma nedeni, çocuğu bakmaya istekli taraf, çocuk belli bir yaşta ise bu konudaki görüşü gibi durumlar velayetin belirlenmesinde etkilidir.

Boşanma davalarında nafaka, maddi ve manevi tazminat ile ziynet alacağına ilişkin hususlar da karara bağlanmaktadır. Boşanma konusunda tarafların kusur derecesine göre tazminata hükmedilmektedir. Bazı durumlarda da taraflar tüm bu konularda ortak bir karara vardığı için anlaşmalı olarak boşanma davası sonuçlanmaktadır. Anlaşmalı boşanmada dahi tüm bu hususlar teknik bir hukuk bilgisi gerektirdiğinden kişilerin tek başlarına bu süreci yürütebilmesi mümkün olmamaktadır.

Boşanma davasından sonra açılan mal tasfiyesi davası tarafların evlilik birliği içerisinde edinmiş oldukları malların tasfiyesi amacını gütmektedir. Katkı payı, değer artış payı ve katılma payı alacağı gibi alacakların taraflara özgülenmesi ve bu husustaki uyuşmazlıkların çözümü de Aile Hukuku kapsamında değerlendirilmektedir. Yine tarafların boşanma davasında anlaşması durumunda; bu hususa ilişkin uyuşmazlık da anlaşma protokolüne konu edilebilmektedir.